Uitleg Fascia en wat ik doe met een behandeling.
Fascia is een vlies dat het hele lichaam van het paard (en mens) verbindt. In het verleden was het nog niet zo bekend hoe belangrijk dit weefsel is. De laatste jaren wordt er steeds meer onderzoek gedaan bij paarden (en ook mensen) naar de functies van fascia. Fascia bestaat uit collageenvezels, water en een soort lijm en is heel dun. Het vlies is ontzettend sterk. Het omringt het hele lichaam zoals spieren, organen, vaten, botten, gewrichtsbanden, hoofd en zelfs de hersenen. Zonder dit bindweefsel zou het lichaam uit elkaar vallen.
Door het hele lichaam lopen verschillende doorlopende fascia-lijnen. Het is een soort ketting bestaande uit spieren, pezen en fascia. Deze ketting is verantwoordelijk voor alle bewegingen. Is er ergens een verkleving, dan kan het op een andere plaats naar voren komen. Fascia zorgt voor lichaamshouding, steun, bescherming tegen druk en zorgt ervoor dat structuren soepel en zonder wrijving langs elkaar kunnen bewegen.
Fascia (bindweefsel) heeft een soort geheugen, het slaat alles op en hierdoor kan het zich aanspannen en ontspannen. Als het fascia van het paard soepel is, dan krijgt het lichaam de ruimte om de juiste lichaamshouding aan te nemen. In de fascia zitten veel receptoren voor proprioceptie. Proprioceptie betekent dat het paard zich er van bewust is waar zijn ledematen zich bevinden. Een verstoorde spanning op de fascia belemmert dus ook de proprioceptie en beïnvloedt daarmee de lichaamshouding en de beweging. Het paard kan bijvoorbeeld vaker struikelen. Maar ook kreupelheden waarvan de oorzaak niet te lokaliseren is in de benen, kan door verklevingen / verstrakking in het fascia komen.
Verklevingen (blokkades, verstoringen) in het bindweefsel kunnen ontstaan door o.a.
- Trauma lichamelijk:
Dit kan komen door een trap van een paard, uitglijden, achterover slaan, achterover gevallen enz.
- Littekens:
Dit is stug weefsel wat verstoringen kan geven in het hele systeem. Dit kan worden veroorzaakt door een operatie of als het paard een wond heeft gehad.
- Stress/spanningen:
Door de spanning zal je de spieren gaan aanspannen. Hierdoor wordt het fascia strak, het wordt een soort strak pak om het lichaam. Wij mensen kunnen proberen te ontspannen door meditatie, yoga, sauna enz. Maar een paard kan dit niet en zal hier dan ook hulp bij nodig hebben om deze spanning los te laten, als de stress langdurig aanhoudt. De stress / spanningen door bijvoorbeeld (geestelijke) trauma, maar ook door verkeerde huisvesting. Paarden die bijvoorbeeld 24/7 op stal staan, weinig sociaal contact, te zware trainingen, druk wedstrijd schema, te weinig beweging, vervoeren, zich niet prettig voelen in de kudde enz.
- Emotie:
Onverwerkte emoties worden als spanning opgeslagen in het bindweefsel. Lichaam en geest zijn één onverbrekelijk geheel. Het lichaam beïnvloedt niet alleen de geest, maar omgekeerde wordt het lichaam ook beïnvloedt door mentale en emotionele staat.
De fascia spanning wordt beïnvloed door het autonome zenuwstelsel. Heeft het paard innerlijk rust dan zullen de spieren in rust zich niet zo snel aanspannen. Ervaart het paard stress, dan spant het paard de spieren aan. Dit zorgt ervoor dat de spanning in de fascia verhoogd wordt. Hierdoor kunnen verklevingen ontstaan. En deze verklevingen (blokkades) kunnen zorgen voor klachten in het lichaam. Niet alleen wordt het paard stijver (bewegingsbeperking) in zijn beweging, maar ook zenuwenimpulsen kunnen door verklevingen verstoord worden en niet meer goed worden doorgegeven. Het fascia weefsel is heel gevoelig voor (emotionele) stress.
- Overbelasting:
Langdurig dezelfde belasting of een verkeerde houding. Door bijvoorbeeld veel op een volte te rijden of zwaardere oefeningen te lang achter elkaar te doen. Maar overbelasting kan ook komen door een rijbaan met een te zware bodem.
- Te weinig beweging:
Te weinig bewegen veranderd o.a. het vochtgehalte in de fascia. Het wordt een stroperige, plakkerige gel. Lagen glijden dan niet meer makkelijk over elkaar. En afvalstoffen worden niet meer zo goed afgevoerd. De afvalstoffen kunnen tot jaren in het weefsel blijven zitten, waardoor er uiteindelijk (chronisch)klachten kunnen ontstaan
- Ouder worden:
Als het paard ouder wordt, is de kans groter dat het fascia gaat verkleven. Het vochtgehalte wordt steeds minder, de elasticiteit neemt af. Een vochttekort leidt er over het algemeen toe dat de fascia kunnen gaan verkleven. Beweging is ook essentieel als het paard ouder wordt. Dit is belangrijk om het bindweefsel soepel en gezond te houden.
- Vocht te kort:
Gezond fascia (bindweefsel)moet voldoende water bevatten om in staat te zijn de dagelijkse belasting te verdragen. Uitgedroogde fascia geeft verklevingen, verhardingen en uiteindelijk ook (pijn)klachten. Door voldoende vocht wordt het fascia goed gehydrateerd. Het is dus belangrijk om te zorgen voor voldoende vers en schoon water in het weiland te hebben staan als er geen automatische drinkbakken aanwezig zijn.
- Voeding:
Voeding met teveel snelle koolhydraten en suikers zijn slecht voor het bindweefsel. Maar ook een tekort aan bepaalde voedingstoffen geeft het lichaam stress.
Enkele belangrijke functies van fascia (bindweefsel)
- Informatieoverdracht:
Fascia functioneert als een soort communicatiesysteem Het omgeeft de spieren en detecteert temperatuur, rek, beweging, spanning, druk of pijn. Deze informatie wordt doorgegeven en naar de hersenen gestuurd.
- Houding:
Fascia geeft ons lichaam structuur en zorgt voor een goede lichaamshouding. Blokkades of verklevingen in het fascia kunnen er voor zorgen dat de houding nadelig wordt beïnvloed. Als deze blokkades niet worden opgeheven, dan kunnen er op de (lange) duur blessures ontstaan.
- Voorkoming van wrijving:
Fascia scheidt spieren en organen van elkaar en van het omliggende weefsel en bot. Het houdt alles op zijn plaats en voorkomt wrijving en zorgt dat alles langs elkaar heen kan glijden en bewegen. Het weefsel creëert ook ruimte, waardoor zenuwen, bloedvaten en lymfestelsel niet worden belemmerd
- Bescherming:
Fascia beschermt het lichaam. Het beschermt organen, spieren, pezen, ligamenten, zenuwen en botten. Ze beschermen het ook tegen lichaam indringers van buitenaf. En het zorgt ervoor dat alles bij elkaar blijft in het lichaam en functioneert tevens als schokdemper.
- Het afvoeren van afvalstoffen:
De fascia zorgt er voor dat afvalstoffen afgevoerd wordt richting de lymfevaten. Fascia vervoert ook allerlei stoffen, wat vooral belangrijk is bij het wondgenezingsproces. Oude beschadigde cellen en stoffen worden afgebroken en verse bouwstenen worden aangeleverd. Zelfs zuurstof wordt door fascia getransporteerd.
- Mobiliteit:
Fascia (bindweefsel) is verantwoordelijk voor de volledige mobiliteit (beweeglijkheid). Niet alleen de spieren zijn betrokken bij de bewegingen. Ook fascia speelt hier een belangrijke rol. Heeft het paard blokkades in het fascia, dan beperkt dit de bewegingsvrijheid. Het paard is vatbaarder voor blessures in het dagelijks leven en tijdens de training.
- Temperatuur:
Temperatuur beheersing van het lichaam. Het lichaam moet de warmte kunnen afvoeren. Hierbij speelt fascia een grote rol.
Er zijn vier verschillende soorten bindweefsel waaronder:
- Onderhuids (houdt het lichaamsvet en water vast en geeft doorgang aan bloedvaten en zenuwen).
- Verbindend (geeft flexibiliteit en maakt beweging van interne organen mogelijk).
- Diepliggend (ligt diep in het lichaam. Zorgt voor de beweging van spieren en geeft doorgang aan bloedvaten en zenuwen. Op een aantal plaatsen in het lichaam vangt het schokken op en zorgt het voor de bevestiging van spieren).
- De overige soorten bindweefsel zijn de pezen en ligamenten.
Tijdens mijn behandeling wordt de spanning van het bindweefsel losgemaakt.
Het behandelen van het fascia heeft onder andere invloed op:
- Goede flexibiliteit van de rug
- Rugproblemen
- Kissing spines
- Singelnijd
- SI problemen
- Beter ondertreden van de achterhand
- Betere balans
- Gedragsproblemen
- Gedragsverandering
- Fysieke of geestelijke trauma’s
Een voorbeeld, de grote fasciaplaat, de Fascia Thoracolumbalis.
(zie foto beneden)
- Bovenop de rug ligt een grote fasciaplaat, de Fascia Thoracolumbalis. Zoals je kunt zien heeft deze plaat aanhechtingspunten met de schoft en loopt dan via de wervelkolom en de bovenkant van de ribben naar het bekken en het kruis toe. Een enorm oppervlak dus.
- De functie van deze peesplaat is beschermen, voeden en op de plaats houden van onderliggende spieren en daarmee ook het gelijkmatig doorvoeren van de kracht van de achterhand naar voren.
Kortom het is voor de biomechanica van het paard van groot belang dat deze fasciaplaat in goede conditie is. - Symptomen:
Omdat de Fascia Thoracolumbalis in directe verbinding staat met de fascia van de hals- buik en borstholte kunnen zich vele symptomen voordoen zoals bijvoorbeeld:
– verkorte pas
– holle rug
– Kissing spines
– gebogen romp
– protest in het werk
– luchtwegproblemen
– hormonale problemen
Nog een voorbeeld: het kaakgewricht staat in verbinding met het bekken middels de fasciale banen. Door tandproblemen kunnen problemen in het kaakgewricht ontstaan en zo via het bekken problemen veroorzaken in de knie of spronggewricht in een achterbeen. Andersom kan natuurlijk ook, een probleem in het bekken kan een probleem in de kaak en nek veroorzaken. Dat is het gecompliceerde maar tegelijkertijd ook het mooie. Alles is verbonden met alles in het lichaam en gaat ook in beide richtingen!
Onderhoud van de fascia is noodzakelijk om het soepel en los te houden. Door middel van een behandeling, maar vooral door correcte training waarbij je het lichaam letterlijk gymnastiseert. Maar ook voeding, hoeven, gebit, zadel, hoofdstel en huisvesting spelen een grote rol. De cirkel om het paard heen moet kloppen.
Het is belangrijk dat het paard dan ook na de behandeling voldoende tijd krijgt om te herstellen. Het is namelijk mogelijk dat het paard na de behandeling spierpijn krijgt. Zorg daarom voor voldoende vrije beweging waardoor het paard de kans krijgt om zichzelf soepel te houden en om ook daadwerkelijk te herstellen. De losgemaakte puzzelstukjes hebben de ruimte en tijd nodig om weer in een goede balans op elkaar aan te sluiten.
Tijdens mijn behandeling kunnen processen zichtbaar zijn voor het oog. Wanneer je paard bijvoorbeeld gaat schrapen met zijn hoef, likken, slikken, kauwen, gapen en meer. Laat dit als eigenaar toe tijdens de behandeling. Het is nodig om de blokkade los te laten. Het paard is zichzelf aan het herstellen.
